
ภาพแรก: คณะเราเข้าเฝ้าท่านรองสังฆราช ภูฏาน มีรองสังฆราช 5 องค์ ล้วนเป็นลามะที่ผ่านการปฏิบัติธรรมมาอย่างเข้มข้น รวมทั้งการขึ้นไปอยู่วิเวกบนหิมาลัย อย่างน้อยที่สุด 3 ปี 3 เดือน 3 วัน แต่ในระดับ
ทั้ง 5 ท่านรองสังฆราชนี้ น่าจะเป็นในระดับ 6 ปี 6 เดือน 6 วัน (หมายถึง 3 ปี เดือน 3 วัน 2 ช่วง หรือแม้กระทั่ง 3 ช่วง ซึ่งรวมเป็น 9 ปี 9 เดือน 9 วัน) ทำให้ต้องมีความเข้มแข็งและสมถะในความเป็นอยู่เป็นอย่างมาก
วันนี้ได้สนทนาธรรมกับท่านโดยผ่านลามะที่ทำหน้าที่เป็นล่ามภาษาอังกฤษ/ภูฏาน เน้น… สนทนาธรรมจริงๆ ท่านไม่คุยอะไรที่นอกเรื่องของธรรมและการปฏิบัติธรรม และป้ากับมอดก็โชคดีที่ได้ฟังการพูดคุยในเรื่องธรรมะและอื่นๆ ระหว่างท่านอาจารย์ครรชิตและท่านรองสังฆราช
ส่วนหญิงสาวชาวภูฏาน 2 คนนั้น เป็นพยาบาล palliative care คนขวามือในภาพ อยู่ในคณะที่เดินทางมาศึกษางานในไทยเมื่อ 3-4 ปีที่แล้ว ที่เป็นจุดเริ่มต้นนั่นแหละค่ะ ดีอกดีใจกันจริงๆ ที่ได้มาพบเห็นหน้ากันอีกครั้ง

ภาพที่ 2 : Dzong ของ Thimphu ที่เราได้รับเชิญไปรับประทานอาหารเที่ยงกับท่านรองสังฆราช

ภาพที่ 3: ป้าถ่ายจากระเบียงอพาร์ทเม้นท์ที่ทาง Monastic Body of Bhutan จัดให้พักระหว่างที่อยู่ใน Thimbu ค่ะ
ทางคณะสงฆ์ หรือ Monastic Body of Bhutan เป็นเจ้าภาพให้เราทุกอย่าง ไม่ว่าจะเป็นรถ อาหาร ที่พัก ของใช้ ตลอด 2 สัปดาห์ที่เราอยู่ที่นี่
เราแค่ซื้อตั๋วเครื่องบินเท่านั้นเอง
ป้าศรีกับมอด (สุรสา)มาครั้งนี้ เพื่อติดตามผลงานของชีวามิตร ในการช่วยทำให้เกิด Bhutan Palliative Care model ขึ้นมา
ทั้งหมดนี้ เริ่มมาจากโครงการ ทุน และการจัดการของชีวามิตร เมื่อ 3-4 ปีที่แล้ว เราได้จัดให้ทั้งแพทย์ พยาบาล นักกฏหมาย พระสงฆ์(หรือลามะ) ของภูฐาน ได้มาศึกษาการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายในรูปแบบต่างๆ ในประเทศไทย รวมทั้งที่ ฝ่าย palliative care ของคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
งานของพระสงฆ์กลุ่มคิลานธรรมร่วมงานกับแพทย์ ในการดูแลผู้ป่วยระยะท้าย การดูแลผู้ป่วยมะเร็งระยะท้ายของพระอาจารย์ประพันธ์พงศ์ ที่วัดคำประมงค์ สกลนคร และการเยี่ยมไข้ตามบ้านในระบบ
ที่สร้างขึ้นในขอนแก่นโดยแพทย์หญิงศรีเวียง แห่งคณะแพทย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
พระอาจารย์ครรชิต อกิญจโน ก็ได้ร่วมเป็นวิทยากรในด้านของการสื่อสาร การดูแลจิตใจ การให้ธรรมะปฏิบัติฯในระดับต่างๆ ที่เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละคน ทั้งที่อยู่ในโรงพยาบาลและที่บ้าน การสัมพันธ์กับชุมชน ฯลฯ
ในครั้งนั้น คณะของภูฏาน(ซึ่งมีลามะถึง 9 องค์)อยู่ภายใต้การจัดการของคณะสงฆ์ หรือ Monastic Body of Bhutan ซึ่งทำงานอย่างใกล้ชิดกับรัฐบาล โดยที่ทำการของรัฐบาลกับของ Monastic Body ซึ่งปกครองฝ่ายสงฆ์ จะอยู่ร่วมกันในอาณาเขต Dzong
พรุ่งนี้เราจะไปดูผลงานที่โรงพยาบาลกลางของ Thimphu โดยที่ฝ่ายแพทย์ พยาบาล และสงฆ์ จะเสนอภาพรวมของการร่วมมือของ แพทย์ พยาบาล สงฆ์ และอาสาสมัคร ในการดูแลผู้ป่วยระยะท้าย ในภูฏาน ให้เราได้เห็น
note: ทั้งมอดและป้าศรี พบว่าผ้าซิ่นไทยเราทั้งไหมและฝ้าย สะดวกมากๆในการเดินทางมาภูฏาน เรามีกางเกงมาด้วย แต่ท้ายแล้วใช้ผ้าซิ่นเป็นส่วนใหญ่
ขอบคุณภาพ Dzong จาก Wikipedia