(โครงการภาพยนตร์กับผู้สูงอายุ)
"อภัยช่วยปลดปล่อยจิตวิญญาณและขจัดความกลัว นั่นคือเหตุผลที่ว่า ทำไม 'อภัย' จึงเป็นอาวุธที่ทรง
พลานานุภาพ /Forgiveness liberates the soul. It removes fear. That is why it is such a powerful weapon"
เนลสัน แมนเดลา ใน Invictus
บันทึกสนทนาสกัดบทเรียนจากภาพยนตร์ Invictus
วันที่ 24 พฤษภาคม 2559
โดย หอภาพยนตร์แห่งชาติ ร่วมกับศูนย์ฝึกสมอง โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์
ณ อาคารแพทยพัฒน์ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์
ผู้ร่วมสนทนา ศ.ดร.พระคำหมาย ธัมมสามิ คุณหญิงจำนงศรี หาญเจนลักษณ์ และผศ.นพ. สุขเจริญ
ตั้งวงษ์ไทย
เรื่องย่อ Invictus เล่าเรื่องราวของ เนลสัน แมนเดลา เจ้าของรางวัลโนเบล สาขาสันติภาพ กับการใช้กีฬาเพื่อเชื่อมความสัมพันธ์ของคนต่างสีผิว อันเป็นความขัดแย้งหลักในประเทศแอฟริกาใต้ หนังได้แสดงให้เห็นการก้าวข้ามความขัดแย้งของแมนเดลา ที่เริ่มต้นจากการก้าวข้ามความขัดแย้งในตัวเอง ที่ถูกกระทำและติดคุกเป็นนักโทษการเมืองนานกว่าสามสิบปี
ในคุกนี้เองที่แมนเดลาได้ปลดปล่อยจิตวิญาณของตนเอง ในขณะที่ร่างกายถูกคุมขัง ดังบทกวี Invictus ของ William Ernest Henley ที่แมนเดลากล่าวถึงในหนัง วรรคสุดท้ายของบทกวี ที่ว่า " I am the master of my fate, I am the captain of my soul."
คุณหญิงจำนงศรี ได้ยกประเด็นนี้มาชวนสนทนา ว่า มนุษย์ส่วนใหญ่ อาจไม่รู้ตัวว่าถูกกักขังอยู่ในคุกของทัศนคติ
"เราก็อยู่ในคุกเหมือนกัน เป็นคุกของทัศนคติ คือเราเห็นอย่างนี้ ใครอยู่ข้างนอกกำแพง เราก็เห็นว่าไม่ใช่ หรือ ไม่ชอบ หรือขัดแย้ง มันเหมือนเรากั้นตัวเองเอาไว้โดยที่ไม่รู้ตัว บทกลอนที่แมนเดลาใช้
เหมือนเรื่องของจิตของเรา จริงๆ แล้วเราสามารถที่จะทำให้จิตขึ้นเหนือกำแพงนั้นได้ คือกำแพงของทัศนคติ ของการชอบ การไม่ชอบ ของการแบ่งเป็นฉัน เป็นเขา เป็นขาว เป็นดำนะคะ เพราะกั้นตัวเองเอาไว้โดยที่ไม่รู้ตัว หนังเรื่องนี้เป็นหนังที่เกี่ยวกับชัยชนะ แต่ไมใช่ชัยชนะแบบขาวกับดำ แต่มันเป็นชัยชนะของจิตที่เหนืออคติ เป็นเรื่องของอุเบกขาและก็ไม่ใช่อุเบกขาที่วางเฉย แต่เป็นอุเบกขาที่เมื่ออยู่บนอุเบกขานั้นแล้วนี่ มันมีการกระทำ"
นอกจากอคติอันเป็นที่มาของความขัดแย้งและการให้อภัยเพื่อปลดปล่อยจิตวิญญาณแล้ว คณะวิทยากรยังได้พูดคุยในอีกหลากหลายประเด็นน่าสนใจ สามารถชมฉบับเต็มได้จาก https://www.youtube.com/watch?v=hGFCc1e_oQg
และสามารถชมการสนทนาเกี่ยวกับภาพยนตร์เรื่องอื่นๆ ในโครงการภาพยนตร์กับผู้สูงอายุ เรื่องอื่นๆ ได้จาก ช่อง Youtube ของ หอภาพยนตร์แห่งชาติ