Saksiri Meesomsueb
Translated: Chamnongsri L. Rutnin
Illustration: LittleLark
นกกระดาษตระหนกพร่านบินร่านร่อน ว่ายว่อนเวิ้งฟ้าน้ำตาเจิ่ง
Paper birds panicked into flight Reeling in vast tear-filled skies
โครมครืน...ตื่นเตลิดกระเจิดกระเจิง เปิดเปิง...ปืนอีโบ๊ะรัวโละเละ
Boom, Boom..... scattered in fright Bang, Bang... ee-poh guns broke the air
สาดกระสุนลูกชำมะเลียงรัวกระหน่ำ เจ้าตาคมล้มคว่ำลงโผละเผละ
Shot out chamaliang bullets Bright-eyed ones dropped drooped
เลิอดตกอกแตกแหลกเละ หยดหมาดหยาดเหมะดังเม็ดมณี
Eye-balls burst - broke and bled Blood dripped dropped like prized gems
เนื้อนวลปริแตกแยกออก ลิ่มหลาวยาวกว่าศอกตอกเต็มที่
Smooth flesh breached By powered thrust of iron blades
โหยกรีดหวีดร้องก้องปฐพี ค่าแค่เสียงแมลงหวี่ วู่วี่ดัง
Screams reverberated through the land But valued no more than fruit-flies’ buzz
โยกเอยโยกเยก น้ำตามท่วมเมฆมิหยุดหลั่ง
Back and forth, back and forth Tears flooded the clouds
กระต่ายน้อยลอยคอท้อประดัง เหนี่ยวยอดฟ้าคว้าหวังก็พังครืน
Little rabbit, up to its neck in despair, Grabbed heaven-spire and dragged hope crashing
ปีศาจรุ้งพุ่งพาดฟาดสาย พุ่งปลายทะลวงอกอันตกตื่น
Rainbow ghost lunged his lightening rod Ripping through startled chest
รุ้งดื่มเลือดจนเหือดร่าง...ฟ้าครางครืน ระคนเสียงประเปรี้ยงปืนกำราบปราม
Rainbow ghost sucked dry the blood The sky-moans mixed with fierce gun-fires
ต้นมะขามต้นนี้หรือต้นไหน เปีย จุก แกละ ร่ำไห้สะอื้นถาม
Was it this tamarind tree or some other? Sobbing Pigtail, Topknot and Glae queried
กิ่งนี้หรือกิ่งไหนเล่าไม้งาม ที่นงราม เจ้าเนื้อแน่นถูกแขวนคอ
Was it on this branch or another, pretty tree, That they hung the darling maid?
ลมวูบกิ่งไหวร่างไกวแกว่ง ถูกตีต่อยห้อยต่องแต่ง...ถืบเตะต่อ
Breezes blew, branch bent, body swung Beaten, battered, kicked as it hung
ไม่ครวญคร่ำไม่ร่ำไห้ไม่ตัดพ้อ เชือดรัดคอแน่นซิหนอจึงเงียบไป
No words, no cries, no recrimination Was the rope so tight that you’re silent?
เจ้าตาปลิ้นลิ้นห้อยย้อยถึงคาง มือสองข้างกำแน่นแค้นไฉน
Your eyes bulged, tongue hung out Is it rage that so knotted your fist?
แค้นเคืองขอให้ขาดพร้อมขาดใจ.... ....เขาฌาปนกิจให้ด้วยเผายาง
Let anger dissolve as breath dissolves For your corpse they cremated with burning tires
เขาเอามือป้องปากเป็นลำโพง กุข่าวป่าวโปงอยู่โป้งป้าง
Their cupped hands make megaphones To trumpet the news they concocted
ว่าเราเป็นกลากเกลื้อนแถมเรื้อนกวาง ว่าหัวแดง พุงด่าง ก้นเป็นดวง
That we were a fungal and leprous lot With spotted hinds and scarlet heads
ว่าแล้วเขาปาระเบิดลูกมะกอก ปืนอีโบ๊ะหมื่นกระบอกก็รับช่วง
Then they threw olive grenades Ten thousand ee-poh guns responded
ห่ากระสุนลูกชำมะเลียงก็ลิ่วทะลวง ปลดชีวิตปลิดร่วงลงนอนราย
Spattering Chamaliang bullets Smashing lives, scattering bodies
ไม่ตายหรอกกรอกลูกหว้ายาวิเศษ ที่นอนรายตายก็พลิกหงาย
None died but revived by magic wah The dead were quickened with life
ฆ่าไม่ตาย ค่าไม่ตาย ข้าไม่ตาย เจ็บก็หาย ตายก็ฟื้น ตื่นใจจริง
Not killed, not dead, we’re alive the wounded cured, the dead revived
ยังไม่ตาย เรายังอยู่ สู้ยืนหยัด ฝันและหวังยังแจ่มชัดจรัสยิ่ง
Not killed, still here, standing fast Hope and dreams beacon-bright
เลือกจำแนกแยกแยะและคัดทิ้ง เก็บบางสิ่ง ทิ้งบางอย่างหาทางชนะ
We select, analyze and set aside Keep this, discard that, to find the win-way
เธอฝ่ายหนึ่ง ฉันฝ่ายหนึ่งพึงแจ่มชัด แตกต่างอย่างยืนหยัดถือสัจจะ
You on your side, we on ours Differing yet steadfast. With Truth
ข้ามขุนเขาอวิชชาสู่อารยะ เอาชนะด้วยปัญญาสมค่ามนุษย์
Let’s cross the peaks of ignorance To reach victory through wisdom of Man
เคียดแค้นเคืองใจดังไฟเผา บาปหนหลังระหว่างเราให้สิ้นสุด
Like fire burns the vengeful heart So let die the hatred of days past
"ศัตรูยังคงอยู่ให้สัประยุทธ์ คือโมหะแห่งมนุษย์ฉุดสำนึก"
“Foes to be fought is the abasing Delusion That inhabits the human mind”
เถิดเหน็บปืนก้านกล้วยไว้ข้างฝา สร้างเสริมปัญญาไว้สู้ศึก
Come...lay banana guns ‘gainst the wall And hone our wits for the vital war
ให้เจนจัดรัดกุมลุ่มลึก ตรึกตรอกครรลองศึกสันติวิธี
Make it sharp of edge and great of depth Set tactics, draw strategics of peace
หก ตุลา สอง ห้า หนึ่ง เก้า รำลึกทวนรอยเท้าแห่งวิถี
Sixth October 1976 Retracing footprints on the path
หักนิ้วนับที่ละนิ้วนิ้วละปี หมดมือตีนพอดีนะเพื่อนรัก
(Count off a finger or a toe for each year Through both hand and both feet, dear friends
หักนิ้วนับจากวันนั้นถึงวันนี้ ยี่สิบปีพอดีแล้วเพื่อนรัก
Counting fingers from that day to this It’s been exactly twenty years, dear friends)
หักนิ้วนับจากวันนั้นจนวันนี้ ยี่สิบปีพอดีแล้วเพื่อนรัก
Counting fingers from that day to this It’s been exactly twenty years, dear friends
6th Oct. 1996